नमस्कार मित्रांनो,

मृत्यूसमयी रावणाचे वय काय होते आणि रावणाचे गोत्र काय होते, हे समजून घेण्यासाठी, आपल्याला थोडं भूतकाळात गेलं पाहिजे. कारण आजचे विज्ञान आपण ज्या वेळेबद्दल बोलत आहोत ते समजू शकत नाही. पहिली गोष्ट म्हणजे रामायण 14000 वर्षांपूर्वीची कथा आहे, असे असेल तर आधुनिक गणनेनुसार ती शास्त्रज्ञांनी मान्य केली आहे हे लक्षात ठेवा. जर आपण वैदिक गणनांबद्दल बोललो तर रामायणाचा काळ खूप पूर्वीचा आहे. ते समजून घेऊया.

सर्वप्रथम, ही गोष्ट जाणून घ्या की, रावणाच्या वास्तविक वयाबद्दल कोणत्याही ग्रंथात कोणतेही वर्णन दिलेले नाही. त्यामुळे कोणी म्हणतात की, रावण 20 लाख वर्षांचा होता, कोणीतरी सांगितले की तो 80 लाख वर्षांचा आहे किंवा काहीतरी. एक गोष्ट समजून घ्या की, जर कोणी रावणाचे खरे वय सांगत असेल तर तो खोटे बोलत आहे. कारण रामायणात रावणाच्या वयाबद्दल किंवा श्रीरामाच्या वयाबद्दल काहीही सांगितलेले नाही. पण या दोघांच्या कारकिर्दीबद्दल माहिती देण्यात आली आहे, ज्यावरून आपण त्यांच्या वयाचा अंदाज लावू शकतो.

पण त्याच्या वयाची माहिती घेण्याआधी पौराणिक कालगणना थोडक्यात समजून घेऊया कारण या लेखात सविस्तर सांगता येत नाही. त्रेतायुग 3600 दिव्य वर्षांचे होते. एक दिव्य वर्ष 360 मानवी वर्षांच्या बरोबरीचे आहे. यानुसार त्रेतायुगाचा आपल्या काळानुसार एकूण कालावधी 3600×360 = 1,29, 6000 मानवी वर्षे होता. ही गणना लक्षात ठेवा म्हणजे तुम्हाला पुढे समजेल. त्याचबरोबर, त्रेतायुगाच्या शेवटच्या टप्प्याच्या मध्यावर रावणाचा जन्म झाला आणि शेवटच्या टप्प्याच्या शेवटी श्रीरामाचा जन्म झाला.

त्रेतायुगात 3 अवस्था होत्या. रामायणात असे वर्णन आहे की, रावणाने त्याच्या भावांसह म्हणजे कुंभकर्ण आणि विभीषण ब्रह्मदेवाची 11000 वर्षे तपश्चर्या केली. यानंतर रावण आणि कुबेर यांचा संघर्षही बराच काळ चालला. याशिवाय रावणाच्या कारकिर्दीबद्दल असे सांगितले जाते की रावणाने लंकेवर एकूण 72 चौकडी राज्य केले. एका चौकडीत एकूण 400 वर्षे आहेत . तर यानुसार रावणाने लंकेवर एकूण 72 ×400 = 28,800 वर्षे राज्य केले .

याशिवाय, रामायणात असा उल्लेख आहे की जेव्हा रावण महादेवाशी अडकला आणि महादेवाने कैलासाखाली हात दाबले, तेव्हा रावणाने 1000 वर्षे त्याची तपश्चर्या केली आणि त्याच वेळी त्याने शिवस्त्रतांडव रचले. हे त्यांच्या लंकेच्या कारकिर्दीतच घडले असले तरी आम्ही ते वेगळे जोडत नाही. तर रावणाच्या राज्याची व तपश्चर्येची वर्षे जोडली तर 11000 + 28800 = 39800 वर्षे कुठेही गेली नाहीत. त्यामुळे या आधारावर आपण असे म्हणू शकतो की रावणाचे वय किमान 40,000 वर्षे होते किंवा त्यापेक्षा थोडे जास्त असू शकते. म्हणजेच, तो सुमारे 112 दैवी वर्षे जगला.

श्री राम आणि माता सीता यांच्याबद्दल, वाल्मिकी रामायणात असे म्हटले आहे की देवी सीता श्री रामापेक्षा 7 वर्ष आणि 1 महिन्याने लहान होती. लग्नाच्या वेळी श्री राम 25 वर्षांचे होते, त्यामुळे माता सीतेचे वय त्यावेळी 18 वर्षे होते. लग्नानंतर दोघेही 12 वर्षे अयोध्येत राहिले, त्यानंतर त्यांना वनवास मिळाला. यानुसार वनवासाच्या वेळी श्री राम 37 वर्षांचे आणि माता सीता 30 वर्षांच्या होत्या. त्यानंतर ते 14 वर्षे जंगलात राहिले आणि वनवासाच्या शेवटच्या महिन्यात श्रीरामांनी रावणाचा व ध केला. म्हणजेच वयाच्या 51 व्या वर्षी श्रीरामांनी 40000 वर्ष जुन्या रावणाचा वध केला.

त्यानंतर श्रीरामांनी अयोध्येवर 11 हजार वर्षे राज्य केले. त्यामुळे त्यांचे वय अंदाजे 11100 वर्षे (30 दिव्य वर्षे) आहे असे आपण गृहीत धरू शकतो. रावणाचे गोत्र हे त्याच्या आजोबांचे म्हणजे पुलस्य गोत्र होते. या गणनेनुसार रावण व्यतिरिक्त कुंभकर्ण , मेघनाद , मंदोदरी इत्यादींचे वयही खूप मोठे असेल. विभीषण चिरंजीवी असते तर आजही जिवंत असते. जांबवन हा सत्ययुगातील एक व्यक्ती होता जो द्वापारच्या शेवटापर्यंत जगला होता, त्यामुळे त्याच्या वयाचा अंदाज लावता येतो.

महावीर हनुमान रावणापेक्षा लहान आणि श्रीरामापेक्षा वयाने मोठे होते. तोही चिरंजीवी असेल तर आजही जिवंत असेल. परशुराम रावणापेक्षा थोडा लहान आणि हनुमानापेक्षा मोठा होता आणि तो चिरंजीवीही आहे. परंतु आपल्या पुराणांमध्ये चारही वयोगटातील मनुष्याचे सरासरी वय आणि उंची यांचे वर्णन आहे. तथापि, रावणसारख्या तपस्वी आणि श्री रामसारख्या अवतारी व्यक्तीचे वय नमूद केलेल्या वयापेक्षा जास्त असल्याचे वर्णन आहे. जसजसे वय अंतिम कळस गाठते, तसतसे माणसाचे वय आणि उंची वाढते.

म्हणजेच सतयुगाच्या शेवटच्या टप्प्यात जन्मलेल्या लोकांचे वय आणि उंची सत्ययुगाच्या पहिल्या टप्प्यात जन्मलेल्या लोकांपेक्षा कमी असेल. यावरही एक नजर टाकूया: सतयुग : वय – 100000 वर्षे, उंची – 21 हात. त्रेतायुग : वय – 10000 वर्षे, उंची – 14 हात. द्वापरयुग : वय – 1000 वर्षे, उंची – 7 हात. कलियुग : वय – 100 वर्षे, उंची – 4 हात.

महाभारतात असा उल्लेख आहे की, रेवतीचे वडील कुकुडभी ,जे सतयुगातील होते, ब्रह्मदेवाच्या आज्ञेवरून आपल्या मुलीचे लग्न लावण्यासाठी द्वापरला आले होते. त्याने रेवतीचा विवाह बलरामाशी केला, पण सुवर्णयुगातील असल्याने रेवती बलरामापेक्षा 3-4 पट जास्त उंच होती. तेव्हा बलरामाने आपल्या नांगराच्या दाबाने रेवतीला स्वतःइतकेच उंच केले.